Dat die interface van GIMP zo onlogisch in elkaar zit. Dat er maar niet aan te wennen valt. Dat het anders werkt dan andere programma’s. Dat dit & dat dat…
Zolang GIMP bestaat – de eerste bètaversie dateert van najaar 1995 – zijn er mensen die over de grafische interface ervan klagen. Of dat terecht is of niet laat ik in het midden, maar wie een momentje besteedt om te zien hoe deze interface werkt, zal er snel geen problemen meer mee hebben. Uiteindelijk blijkt het een interface te zijn die buitengewoon flexibel is. Onderaan dit verhaal lees je nog hoe je sneltoetsen aan functies kunt toekennen, inclusief plug-ins die je zelf gedownload hebt.
Enkel venster
Velen zullen het waarschijnlijk prettiger (of ‘normaler’) vinden om GIMP in een enkel venster te hebben draaien. Sinds versie 2.8 behoort dit tot de mogelijkheden, klik in het menu op Vensters, dan op Enkelvenstermodus. Bij een volgende programmastart wordt de hier opgegeven modus gebruikt.
Losse vensters
Zelfs als je de enkelvenstermodus hebt gekozen, is het mogelijk om dit direct weer te veranderen. Onderaan de gereedschapskist zie je het tabje Gereedschapsopties. Zet je muis daarop, linksklik en sleep het uit de gereedschapskist vandaan.
Zoals je ziet heb je nu twee losse vensters die je overal kunt plaatsen.
Terugzetten kan op verschillende manieren. Grijp het tabje Gereedschapsopties (let op, niet de menubalk bovenaan, maar dat tabje, anders gebeurt er niets) en sleep het naar de onderkant van de gereedschapskist, daar waar de tekst over ‘dokbare dialoogvensters’ staat.
Dat gebied licht nu op ten teken dat het dok daar geplaatst kan worden.
Tabs verplaatsen
Je kunt het tabje ook naar de linker- of de rechter rand van de gereedschapskist slepen, in dat geval maak je twee kolommen.
Door het tabje opnieuw te grijpen en ‘m naar het dok ter rechterzijde te slepen, verplaats je dat ding naar rechts, naast (waarschijnlijk) de bewerkingsgeschiedenis. Hier weer hetzelfde verhaal: door ‘m te pakken en hem naar boven te slepen, zie je de bovenzijde oplichten. Laat ‘m daar vallen en je splitst dat hoofdvenster horizontaal in tweeën, met de gereedschapsopties bovenaan en de andere vier onder. Het tabje kan ook hier weer naar de linker- of rechterkant, of naar onderen gesleept worden.
Tabs toevoegen
Natuurlijk kun je ook nieuwe tabs toevoegen. Klik daartoe op het driehoekje rechts van de tabs…
… en je ziet onder meer de ingangen Tabs toevoegen en Tabs sluiten.
Voor fotografisch gebruik is het aan te bevelen om minstens de volgende tabs actief te hebben: Lagen, Histogram, Bewerkingsgeschiedenis en Documentgeschiedenis, en eventueel Navigatie. Het tabje Afbeeldingen heeft weinig zin, want de iconen van geopende foto’s heb je al bovenaan je scherm staan. Die kun je trouwens ook verplaatsen naar beneden, of naar links of rechts: menu Vensters – Tabpositie. [Correctie: dit is alleen mogelijk in GIMP 2.9, niet in 2.8].
Elk geopend tabje is weer te sluiten door in het menu hierboven op Tab sluiten te klikken.
Maak je dat venster breed genoeg en je hebt niet teveel tabs open, dan zie je de namen naast de iconen verschijnen (Lagen, etc.). De volgorde van de tabjes is ook te wijzigen: pak een tabje en sleep ‘m naar links of naar rechts langs de andere tabs.
Probleempje?
Wie een poosje heeft gespeeld met de interface kan achterblijven met de situatie dat de gereedschapskist aan de rechterkant van het scherm staat en ogenschijnlijk met geen mogelijkheid meer in z’n hok linksboven is te krijgen.
Die is namelijk niet zoals alle andere tabs op gelijke wijze te verplaatsen of te sluiten. Wat je dan moet doen is de enkelvenstermodus opheffen, de gereedschapskist naar de linkerkant van het venster slepen en dan de enkelvenstermodus weer activeren. Nog even op maat maken en de situatie is weer hersteld. Toegegeven, dat kan intuïtiever!
Op maat maken zei u?
Ja, de gereedschapskist en de tabs ter rechterzijde kunnen breder of smaller worden gemaakt door een niet al te goed zichtbaar handvatje te verslepen, zie de cirkels in onderstaande afbeelding.
Een goede oefening om met de interface te leren omgaan, is te proberen onderstaande opstelling te imiteren. Of dat zo handig is of niet is een ander verhaal, waar het om gaat is dat je die “o zo lastige interface van GIMP” voor een heel groot deel precies naar je hand kunt zetten. Maar je moet wel even weten hoe. Heb je dat eenmaal door, dan is er geen vuiltje meer aan de lucht!
Focusprobleempje
Het komt voor dat je een filter uit het menu kiest maar dat het filtervenstertje niet meteen de focus krijgt (venstertje niet actief). Je kunt het filter dus niet meteen activeren door op OK te klikken, omdat de focus op de foto blijft liggen. Met Alt+tab trek je de focus weer naar het filtervenster toe en werkt de OK-knop wél.
Aanpassen gereedschapskist
Welke elementen (iconen) de gereedschapskist laat zien, is deels in te stellen door in het menu op Bewerken te klikken, dan op Voorkeuren en dan Gereedschapskist. Door vinkjes weg te halen of (onderaan) toe te voegen, wijzig je de inhoud daarvan.
Sneltoetsen
Via het menu Bewerken en dan Sneltoetsen kun je sneltoetsen toekennen aan veel gebruikte functies, inclusief voor veel zelf geïnstalleerde filters. De volgende instrumenten gebruik ik voor vrijwel elke foto en heb daar dan ook sneltoetsen aan toegekend: niveaus, verzadiging, ruisvermindering en het scherptefilter. Dat gaat als volgt: open het Sneltoetsenvenster via het menu Bewerken, typ in het zoekveld ‘niv’ en je krijgt twee opties voorgeschoteld, waarvan de tweede de optie is die we zoeken. Klik op het veld ‘Uitgeschakeld’, je wordt nu gevraagd een nieuwe sneltoets te kiezen. Aan niveaus heb ik Ctrl+Shift+L toegekend (van levels), de verzadiging roep ik op met Ctrl+Shift+V, het ruis- en het scherptefilter activeer ik met respectievelijk Ctrl+Shift+W (van Wavelet denoise) en Ctrl+Shift+R (Refocus, zie opmerking hieronder). De nieuwe sneltoetscombinaties worden standaard opgeslagen op het moment dat je dat venster sluit en zijn een volgende keer weer beschikbaar.
(Opmerking: het Wavelet denoise-ruisfilter en het Refocus scherptefilter zijn onderdeel van het extra te installeren pakket gimp-plugin-registry, zie het artikel ‘Eerst doen’ onder de Receptenknop bovenaan voor meer informatie over deze onmisbare verzameling software).
Heel veel functies in GIMP zijn al aan sneltoetsen gekoppeld, zie daarvoor het menu en beweeg de muis over de iconen in de gereedschapskist. Het is beslist de moeite waard om hier even wat tijd voor uit te trekken, nadien is het met GIMP veel prettiger werken.
Praktisch
Enkele sneltoetsen die voor fotografisch gebruik praktisch zijn, zijn, in willekeurige volgorde:
- Ctrl+Z → Actie ongedaan maken
- Ctrl+Y → Actie opnieuw uitvoeren
- Ctrl+C → Kopieer alles of selectie
- Ctrl+X/Del → Wis alles of selectie
- Ctrl+V → Plak selectie
- Ctrl+I → Selectie omkeren
- Ctrl+T → Verberg/toon selectierand (‘marcherende mieren’)
- Ctrl+O → Open foto
- Ctrl+D → Dupliceer foto
- Ctrl+1 (+2,3..0) → Open laatst geopende foto, een na laatste, enz. (0=10 hier)
- Ctrl+PgUp/Down → Wissel tussen geopende foto’s
- Ctrl+S → Bewaar foto als xcf-bestand
- Ctrl+Shift+E → Exporteer foto naar jpg, tif…
- 1 (één) → Toon foto op 100%
- 2 → 200%
- Ctrl+Shift+J → Pas foto in venster
- – → Zoom uit
- + → Zoom in
- F11 → Volledig scherm
- Alt+Enter → Foto-eigenschappen
- Ctrl+Shift+N → Nieuwe laag
- Ctrl+Shift+D → Dupliceer laag
- Shift+R → Draaien/rechtzetten
- Tab → Verberg/toon dokken
- M → Activeer verplaatsen selectie
- Shift+pijltjes → Verplaats selectie ruw
- Ctrl+pijltjes → Verplaats selectie fijn
Alles GIMP of bijna... 